Kanser tedavisi gören çocuklarda kemoterapi sonrası kan üretimi olumsuz etkilenmekte ve bağışıklık sistemi zayıflamaktadır. Bu durum, enfeksiyonlar ve kanama riskini artırmaktadır. Ebeveynlerin alması gereken önemli önlemler şu şekilde sıralanabilir:
Temizlik ve Hijyen
- El ve Vücut Temizliği: Eller yemek öncesi ve sonrası, tuvalet sonrası mutlaka sıvı sabunla en az 20 saniye yıkanmalı.
- Banyo: Günlük banyo veya duş yapılmalı, koltuk altları ve kasık bölgesi iyice temizlenmeli ve iyice kurulanmalıdır.
- Ağız ve Diş Sağlığı: Akyuvar ve trombosit sayısı uygunsa yumuşak diş fırçası ile dişler fırçalanmalıdır. Dişetlerinde kanama varsa antiseptik gargara solüsyonu ile ağız çalkalanmalıdır.
- Tırnak Kesimi: Düşük lökosit ve trombosit durumunda tırnak kesmekten kaçınılmalıdır. Gerekirse düz kesim yapılmalıdır.
Ev ve Ortam Düzeni
- Temizlik: Ev günlük temizlenmeli, küf oluşturacak nemli alanlar temizlenmelidir.
- Çiçek ve Oyuncaklar: Taze çiçekler ve tüylü oyuncaklar enfeksiyon riskini artırdığı için bulundurulmamalıdır.
- Hasta Ziyaretleri: Kalabalık ortamlardan ve toplu taşımadan uzak durulmalı, zorunlu durumlarda maske kullanılmalıdır.
Hayvan Teması
- Bağışıklık sistemini tehdit eden hayvanlarla fiziksel temas olmamalıdır. Özellikle hayvan salyası veya dışkısı ile temastan kaçınılmalıdır.
Beslenme ve Gıda Hijyeni
- Su Tüketimi: Musluk suyu kaynatılmadan içilmemelidir. Şişelenmiş içecekler tercih edilmelidir.
- Yemek Hazırlığı: Yemek hazırlığında yüzeyler ve mutfak aletleri temizlenmeli, artan yemekler hızlıca soğutulmalıdır.
- Gıda Tüketimi: Çiğ veya az pişmiş et, yumurta ve pişirilmemiş yeşillikler tüketilmemelidir. Soyulabilir meyveler (muz, kavun, elma vb.) hijyen kurallarına uygun olarak yenmelidir.
Tehlike Belirtileri
Prof. Dr. Zekai Avcı, aşağıdaki şikayetlerin yaşanması durumunda derhal sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini vurguluyor:
- Ateş, titreme
- Ağız içi yaralar
- Damar yolu veya port iğne bölgesinde şişlik ve ağrı
- Şiddetli öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı
- Ani kol veya bacak uyuşması, çift görme, bilinç bulanıklığı
- Karın ağrısı, kusma, ishal, dışkıda kanama
- Uzun süreli burun veya dişeti kanaması
- İdrarda kanama veya yanma
- Ciltte kırmızı döküntüler veya morluklar
- İki günden uzun süren kabızlık
Ebeveynlerin, tedavi planı ve doktor önerilerine harfiyen uyması büyük önem taşımaktadır. Bu önlemler çocuğun sağlıklı bir şekilde tedavi sürecini geçirmesine katkıda bulunacaktır.
